Chính quyền địa phương gây khó khăn cho đoàn cứu trợ lũ lụt
Khánh An, phóng viên RFA
2010-10-18
Bão lũ liên tục đổ xuống dải đất miền Trung trong những ngày này khiến cho hàng ngàn người dân phải lâm vào cảnh mất nhà cửa, ruộng vườn, tài sản.
Người dân vùng lũ Hà Tĩnh đi nhận hàng cứu trợ bằng... bè chuối hôm 18/10.
Cần cứu trợ cấp thiết
Hơn lúc nào hết, công tác cứu trợ đến các hộ dân ở những vùng bị bão lũ chia cắt đang rất cấp thiết. Nhiều người dân đã tự quyên góp, lập hội để đi đến tận nơi để cứu trợ. Tuy nhiên, công việc thiện nguyện của họ không phải lúc nào cũng trôi chảy.
Những hình ảnh đau lòng về người dân miền Trung trong cảnh lũ lụt được đưa lên các phương tiện truyền thông đã khiến cho nhiều người dân phải lập tức bắt tay vào việc quyên góp và lên đường cứu trợ đồng bào, nhanh nhất vẫn là các bạn trẻ, các thiện nguyện viên và học sinh, sinh viên.
An, một thành viên trong nhóm “Về với lũ”, vừa trở về từ chuyến đi cứu trợ 4 ngày ở xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, cho biết:
Phía chính quyền người ta bảo “Tôi chả biết ông là ai cả nên tôi không hợp tác với ông”, không cho phép tự đi phát đồ mà phải thông qua người ta, là để đồ ở lại đấy rồi đi về, để cho người ta tự phát.
Bạn An
“Mình vừa đi một chuyến vào miền Trung, người dân trong ấy bị bão lũ mất hết nhà cửa rồi, còn một số nhà còn trụ lại thì người ta tập trung hết vào đó, chưa khắc phục được thì lại chuẩn bị có bão mới. Mình vừa ra lại Hà Nội rồi chuẩn bị vào một chuyến nữa.”
An cũng cho biết hiện nay nhiều nhóm cứu trợ đã chuyển hướng tặng các nhu yếu phẩm khác, thay vì ai cũng tặng mì gói như lâu nay, nhất là sau khi bài báo “Miền Trung: Xin đừng cứu trợ mì tôm nữa” được báo Vietnamnet đăng lên. An nói:
“Thực ra là mì gói chỉ để người ta chống chọi ngay lúc đấy thôi, còn thực tế người ta cần gạo nhiều hơn, gạo để lâu dài hơn. Hiện tại thì người ta cần quần áo, sách vở, đồ ăn. Người ta mất hết rồi, chẳng còn gì cả. Có hỗ trợ (của chính phủ) đấy nhưng nó chẳng đáng vào đâu cả cho nên người ta vẫn cần, cần tất cả mọi thứ.”
Linh, thành viên của nhóm “Đóng góp cứu trợ miền Trung” mới thành lập trên mạng chỉ hơn tuần nhưng đã quyên góp được số tiền lên đến hơn 400 triệu đồng và hơn 1.200 USD, cho biết nhóm của bạn tặng cho mỗi hộ dân một gói quà, trong đó bao gồm nhiều tặng phẩm cần thiết hằng ngày.
Còn sắp tới thì bọn em sẽ phải mang bát đĩa, xoong nồi đi vì bây giờ nhà cửa trôi hết rồi, nhiều người cứ tặng mì với gạo nhưng bản thân họ đâu có nồi để nấu đâu. Ở những nơi gần đường chính một chút thì họ vẫn có thể mua, còn nếu ở xa như Tân Hóa, họ đang sống ở trong hang như thế họ ra họ cũng chẳng còn cái gì để dùng. Các bạn ở trường Bách Khoa cũng có tặng bọn em một ít bột để khử trùng nước thì họ cũng có thể làm sạch nước để dùng. Cái đó cũng hay hoặc có chị ủng hộ bọn em rất nhiều thuốc, thuốc đau bụng, thuốc nhỏ mắt, những cái đó là sau lũ sẽ bị dịch bệnh nhiều thì họ cũng có dùng.”
“Thủ tục” để cứu người
Đại loại là mình không thể tránh được việc là họ bớt của mình vì mình có làm cách nào đi chăng nữa thì họ vẫn có cách họ bớt của mình, trừ khi là mình cho họ hẳn một khoản.
Bạn Linh
Tấm lòng đã có, tiền bạc, hàng cứu trợ đã sẵn, thế nhưng vấn đề lớn mà hầu hết các nhóm thiện nguyện gặp phải lại nằm ở chính quyền địa phương. An cho biết nhóm của bạn gặp khó khăn ngay trong đợt đi cứu trợ đầu tiên.
“Vào đến trong đó thì chuyến đi đầu tiên mình không có tư cách pháp nhân nên là mặc dù là cứu trợ đấy nhưng bên trong đấy họ cũng gây một chút khó khăn. Phía chính quyền người ta bảo “Tôi chả biết ông là ai cả nên tôi không hợp tác với ông”, không cho phép tự đi phát đồ mà phải thông qua người ta, là để đồ ở lại đấy rồi đi về, để cho người ta tự phát. Nhưng mà mình làm việc thẳng trên tỉnh đoàn xuống, người ta điện thoại xuống thì họ mới cho làm.”
Riêng nhóm “Đóng góp cứu trợ miền Trung”, do rút kinh nghiệm từ nhiều người, nên chọn giải pháp hợp tác với chính quyền để có thể đến được với người dân vùng lũ. Linh cho biết:
“Cái này là bọn em mới làm nên bọn em cứ đi theo đường lối là đi qua xã. Còn các anh đã làm vài lần rồi, với cả các anh ấy có quan hệ với bên công an, có giấy giới thiệu rồi thì các anh ấy đi vào các vùng đấy dễ hơn. Chứ còn nếu chị không có giấy phép hay là thông báo từ trên xuống thì nhiều khi có đến xã thì người ta cũng không cho chị phát quà hay là họ sẽ yêu cầu nói chung là thủ tục cũng sẽ lằng nhằng. Nó sẽ có hai thái cực, tất nhiên là họ cũng khuyến khích những người đi ủng hộ đến tận nơi nhưng mà họ vẫn muốn là làm việc có chỉ thị từ trên xuống, chứ không phải ai cũng bộc phát vào đến tận nơi thì nhiều khi họ cũng không quản lý được hết.”
“Đợt vừa rồi thì bọn em phát thẳng cho họ. Chỉ có xã cuối cùng là do nước lên, mưa to quá, sợ ngập đường không về được nên bọn em gửi xã, xã ký nhận là nhận được bao nhiêu suất hoặc có thể mình đứng đó và xã phát luôn cho dân. Đại loại là mình không thể tránh được việc là họ bớt của mình vì mình có làm cách nào đi chăng nữa thì họ vẫn có cách họ bớt của mình, trừ khi là mình cho họ hẳn một khoản. Ví dụ như đợt vừa rồi bọn em có chuẩn bị những phong bì khoảng 1 triệu bọn em tặng luôn cho xã."
Những ngày qua, trên các website xuất hiện rất nhiều hình ảnh thương tâm từ vùng lũ. Trong khi hàng ngàn người dân đang bị cô lập cần được giúp đỡ, bên ngoài hàng triệu người dân khác cũng đang tìm cách để đến với họ, thì chính quyền lẽ ra phải đóng vai trò làm cầu nối nhưng đáng tiếc ở nhiều nơi, tiêu cực vẫn diễn ra công khai trong cơ chế của những người được xem là “do dân, vì dân”. Chính vì những tiêu cực trên mà đã có những ý kiến cho rằng đã đến lúc phải cải cách ngay trong những “thủ tục” để cứu người.Lũ lịch sử tàn phá miền Trung Việt Nam
Khoa Diễm, phóng viên RFA
2010-10-18
Số người chết vì trận lũ lụt cuối tuần qua tại các tỉnh miền Trung đã lên đến hơn 30 người, nhiều người bị mất tích, hơn 150 ngàn căn nhà bị chìm sâu dưới nước.
Quảng Bình trong trận lũ lụt lịch sử
Thiệt hai nặng nề
Hơn 150,000 ngôi nhà bị chìm dưới làn nước tại các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An và Quảng Bình. Báo chí trong nước đang tải nhiều hình ảnh người dân ló đầu hay đưa hay ra từ nóc nhà để nhận cứu trợ.Do mưa tiếp tục rơi và nước chưa rút nên nhiều xã bị cô lập và các đơn vị cứu trợ không thể tiếp cận. Nhiều người dân cho rằng họ cần gạo do trong nhiều ngày qua họ chỉ ăn mì gói sống và uống nước lạnh nên sức khỏe đang yếu dần cộng thêm tình trạng giá rét.
Sáng hôm qua, Chủ Nhật 17/10, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ra công điện yêu cầu Bộ Tài chính cứu trợ khẩn cấp 2000 tấn gạo và 200 tỷ đồng cho hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình.
Theo lời ông Kỳ ở xã Quang Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh thì hai ngày qua mưa nhiều quá và cho biết về thiệt hại của gia đình. Ông Kỳ nói:
“Gia đình chúng tôi là có hai cái gian nhà, nhà này, nhà ngang. Chổ này là chưa bao giờ bị lũ lụt nên chủ quan nên lúa bị mốc, hai sấp lúa, sập hai cái mái, với là cũng bị lụt lội nhưng mà chúng tôi ở đây người dân tộc nên nhẹ nên bên chính quyền cũng như bên địa phận chưa có gì cứu trợ cả.”
Tuy nhiên, ông Kỳ cho biết huyện Can Lộc cũng được coi là bị thiệt hại nặng nhưng không bằng huyện Hương Khê.
Tiếp chuyện với anh Huyền, cư nhân của huyện Hương Khê, chúng tôi được biết nước lụt vẫn còn dâng cao và họ hoàn toàn bị cô lập. Anh Huyền kể:
“Hiện giờ mọi người đang sống trong cảnh cô lập. Ngày hôm nay là ngày thứ 3 rồi. Họ có cho lương khô và cho mì tôm, cho nước khoáng. Sống trong cái cảnh hoang mang, trên nóc nhà vậy đó, bây giờ đau yếu thì là rét mướt và đói. Mì gói thì ăn sống và uống nước.
Bây giờ có giảm mưa chứ vẫn còn mưa. Đài có báo mưa nhưng mà mưa nó dồn dập một ngày một đêm, nước nó về mạnh nó vở đập. Trong xã thì chỉ khoảng 30% là ven rủ nhưng 70-80% là ngập nước hết. Ngập thì có nhà ngập 3-4 mét, có nhà bị trôi hết”
Ngoài sự trợ giúp của chính phủ, các doanh nghiệp tư nhân cũng như các tổ chức từ thiện khắp nơi với nổ lực tiếp cận người dân trong vùng lũ.
Ngày hôm nay là ngày thứ 3 rồi. Họ có cho lương khô và cho mì tôm, cho nước khoáng. Sống trong cái cảnh hoang mang, trên nóc nhà vậy đó, bây giờ đau yếu thì là rét mướt và đói.Anh Huyền, Hương Khê
Cứu trợ nạn nhân
Một trong những tổ chức đó là Ủy ban Bác ái Xã hội hay còn gọi là Caritas của Giáo phận Vinh.Linh mục Nguyễn Văn Vinh, Giám đốc Caritas Giáo phận Vinh cho biết sơ về cách làm việc của ủy ban trong chương trình cứu trợ lũ lụt năm nay.
Ông nói:
“Chúng tôi có hai cách, một là chúng tôi nhắm các cái địa điểm rối chúng tôi mua hàng, chúng tôi đem tới và cách thứ hai là chúng tôi thông báo cho các địa phương, các linh mục chánh xứ ở địa phương là chúng tôi có thể hổ trợ được phần nào trong cái ngân khoảng hạn chế đó thì các vị sẽ tự lo cho dân.
Sự thật thì chúng tôi giúp chỉ là phần ít thôi, cón linh mục quản xứ ví dụ như xứ Tĩnh Lạc, hai hôm nay thì người ta tập trung tất cả giáo dân lại nơi nhà thờ là nơi ăn ở vì nhà người ta không thể ở được nữa thì người ta chủ động nhiều hơn chúng tôi.
Hôm nay chúng tôi mua hàng mà chúng tôi không đến được mà thông tin thì ngày mai chúng tôi cũng không thể đến được cho nên kế hoạch vận chuyển hàng thì phải ngưng lại và chúng tôi nói các người có trách nhiệm lo cho dân và về sau chúng tôi sẽ thanh toán phần của chúng tôi.”
Trong lúc dự định giúp bà con khắc phục thiệt hại của cơn lũ lần trước chưa thực hiện được, mà bây giờ phải lo cứu trợ khẩn cấp cơn lũ mới này. Trận lụt hôm nay lụt rất là dữ dội ở Hà Tĩnh mà người ta nói là hàng trăm năm mới có như thế.LM Nguyễn Văn Vinh
Tuy nhiên, cũng như tất cả các chương trình cứu trợ cho nạn nhân của thiên tai, đôi khi lực bất tòng tâm. Linh mục Vinh nói thêm về những khó khăn mà ủy ban gặp phải:
“Chương trình của chúng tôi thì nó rất là lệ thuộc. Như chị thấy thì cơn bão số 3 xãy ra trên địa bàn tỉnh Nghệ An, mất mùa toàn diện rồi thì trận lụt vừa rồi, thiệt hại rất là lớn.
Bước đầu chúng tôi nghĩ là sẽ cứu trợ bà con khẩn cấp về thực phẩm, nhu yếu phẩm rồi các cái đồ gia dụng sau đó thì chúng tôi nghĩ đến sẽ giúp bà con một phần nào để phục hồi lại các cái phương tiện sản xuất, tổ chức lại cuộc sống rồi thì giúp bà con về giống sản xuất, giúp đở một phần nào để người ta dựng lại các ngôi nhà và sửa san các ngôi nhà mà người ta đã ở để có nơi ở khi mùa đông giá rét sắp đến rồi.
Tuy nhiên thì cái dự định đó chưa thực hiện được nên bây giờ quay lại là cái cứu trợ khẩn cấp vì hôm nay lụt rất là dữ dội ở Hà Tĩnh mà người ta nói là hàng trăm năm mới có như thế cho nên chương trình của chúng tôi bị lệ thuộc rất là nhiều.”
Hiện tại Ủy ban Bác ái Xã hội đã quyên góp được hơn 2 tỷ đồng Việt Nam nhưng linh mục Vinh cho biết con số này không đáng kể gì với những thiệt hại người dân miền Trung đang gặp phải và họ sẽ còn cần đến sự hảo tâm của rất nhiều người để trở lại cuộc sống như trước khi lũ đến.
Hiện mưa vẫn còn rơi và nhiều vùng đang bị cô lập, gây khó khăn cho các tổ chức cứu trợ trong việc tiếp cận người dân. Tuy nhiên, linh mục Vinh cho biết, họ đang cố gắng để chuyển đến tay người dân lương thực và đồ dùng cần thiết trong thời gian ngắn nhất.
